Cytûn yn annog myfyrdod gweddïgar ar gynigion i gyflwyno marwolaeth â chymorth yng Nghymru
Mae Cytûn – Eglwysi Ynghyd yng Nghymru – yn tynnu sylw at ddatganiad diweddar gan Archesgob Caerdydd a Menevia, y Parchedig Archesgob Mark O’Toole, sydd wedi annog Catholigion yng Nghymru i wrthwynebu cynigion i gyfreithloni hunanladdiad â chymorth. Daw neges yr Archesgob wrth i’r Senedd baratoi i ystyried a ddylid rhoi Cydsyniad Deddfwriaethol i Fil Oedolion â Salwch Terfynol (Diwedd Bywyd) – deddfwriaeth sydd ar hyn o bryd yn symud drwy Senedd y DU.
Cyfeirir at y Mesur yn aml fel Mesur Leadbeater, a fyddai’n cyfreithloni marwolaeth â chymorth ledled Cymru a Lloegr. Er bod y gyfraith droseddol yn parhau’n fater a gedwir gan San Steffan, mae gwasanaethau iechyd a’r modd y cânt eu rhoi ar waith yn feysydd sydd wedi’u datganoli. Felly mae’n ofynnol i’r Senedd benderfynu a ddylid rhoi cydsyniad i’r darpariaethau iechyd perthnasol gael eu cymhwyso yng Nghymru. Nid yw’n glir pryd y bydd y broses hon yn digwydd yn y Senedd, yn enwedig wrth i etholiadau Mai 2026 agosáu.
Yng ngoleuni hyn, mae Cytûn yn annog ei aelodau enwadol, ei sefydliadau cysylltiedig, ac unigolion yn ehangach i ystyried yn weddïgar eu hymateb i broses Cydsyniad Deddfwriaethol y Senedd a’r alwad a wnaed gan yr Archesgob O’Toole a’r Eglwys Gatholig yng Nghymru.
Darparir dogfen friffio gan Cytûn fel cefndir i’r materion cyfansoddiadol a moesegol sy’n codi o’r cynigion, gan gynnwys yr effaith bosibl ar ofal lliniarol, hawliau gwrthod ar sail cydwybod, a chyfrifoldebau gweithwyr iechyd proffesiynol yng Nghymru.
Dywedodd Dr Cynan Llwyd, Ysgrifennydd Cyffredinol Cytûn:
“Mae’r ddadl hon yn mynd at wraidd y cwestiwn o sut yr ydym yn gofalu am y bobl fwyaf bregus yn ein cymdeithas. Mae eglwysi ledled Cymru yn dod ag amrywiaeth helaeth o brofiad bugeiliol wrth gyd-gerdded â phobl sy’n wynebu salwch difrifol a gofal diwedd bywyd. Mae Cytûn yn annog pob un o’n cyrff aelod i astudio’r cynigion yn ofalus, ystyried eu goblygiadau moesegol ac ymarferol, ac ymgysylltu’n ystyriol ac yn weddïgar â’u cynrychiolwyr yn y Senedd.”
Bydd Cytûn yn parhau i fonitro datblygiadau yn y broses Cydsyniad Deddfwriaethol ac yn annog yr holl eglwysi ac aelodau i sicrhau bod eu safbwyntiau’n cael eu mynegi’n barchus ac yn glir wrth i Gymru ystyried y mater sensitif ac arwyddocaol hwn.
Am ragor o wybodaeth gefndir, gweler briff Cytûn: Y Bil Marwolaeth â Chymorth a Chydsyniad Deddfwriaethol y Senedd.